سال ها سرمايه گذاري در زمينه ساخت تاسيسات و تجهيزات توليد و انتقال انرژي برق به دوراني وارد شده كه بايد مديريت توأمان عرضه و تقاضاي انرژي مدنظر قرار گيرد و مديريت مصرف به دستور كار اولويت دار صنعت برق تبديل شود. وزارت نيرو مديريت مصرف را به صورت جدي از سه سال پيش آغاز كرد و از همان ابتدا بر همراه كردن مشتركان همه بخش هاي مصرف كننده تاكيد داشت و اين امر با استقبال مناسب مشتركان نيز مواجه شد..
تمركز بر مديريت مصرف به معناي رها كردن ساخت نيروگاه و ساير تاسيسات شبكه هاي برق نيست. صنعت برق طي اين مدت به طور متوسط سالانه بيش از 2200 مگاوات نيروگاه و شبكه هاي موردنياز را نصب و به بهره برداري رسانده، اما دستاوردهاي صنعت در زمينه مديريت مصرف بسيار چشمگير بوده است. اجراي برنامه هاي تشويقي مديريت مصرف رشد مصرف برق سبب شد، نرخ رشد اوج بار در دو سال پياپي به يك درصد كاهش يابد، در حالي كه طي 10 سال اخير متوسط اين رقم بيش از 5 درصد بوده است. اين اقدام كسب منافع مهم ملي و بين المللي را به همراه داشته است. تامين پايداري شبكه برق بدون خاموشي ناشي از كمبود توليد، جلوگيري از سرمايه گذاري براي تامين بار اوج كه فقط 3.5 درصد از ساعات سال را شامل مي شود، افزايش عرضه انرژي در بخش مولد كشور (رشد 11.8 درصدي مصرف برق صنايع بزرگ) و انجام تعهدات صادرات برق به كشورهاي همجوار از جمله دستاوردهاي صنعت برق بوده است. استمرار اين روند نيازمند توسعه راهكارهاي مديريت مصرف و استفاده بهينه از انرژي برق است. طرح «برق اميد» به دنبال وضع قواعد و اصلاحات سازوكاري مبتني بر تركيبي از قواعد تشويقي و بازدارنده براي مصرف كنندگان است كه سبب مي شود مشتركان برق خانگي انرژي برق را به درستي استفاده كنند و به اين جهت «برق اميد» طرحي براي ايجاد يك بازي برد-برد ميان مصرف كنندگان برق خانگي و صنعت برق در راستاي تامين منافع ملي است. مصرف كنندگان برق خانگي در طرح «برق اميد» در سه دسته مشتركان كم مصرف، خوش مصرف و پرمصرف تفكيك مي شوند. الگوي كم مصرفي براي هر دسته از مشتركان متناسب با منطقه جغرافيايي و همچنين ماه هاي گرم و غيرگرم تعريف مي شود. مشتركان كم مصرف كه ميزان مصرف آنها كمتر از الگوي كم مصرفي است تا زماني كه به اين الگو پايبند باشند از تخفيف 100 درصدي برخوردار مي شوند و هزينه اي بابت مصرف برق نمي پردازند. 8.5 ميليون مشترك از ميان 29.5 ميليون مشترك فعلي كم مصرف هستند كه جمعيتي حدود 30 ميليون نفر را شامل مي شوند و سهم مشتركان خانگي روستايي در اين گروه بيشتر از مشتركان خانگي شهري است. اقدامات آموزشي، اطلاع رساني، مميزي انرژي و كمك به مشتركان براي كاهش ميزان مصرف انرژي برق به ساير مشتركان و عمدتا مشتركان خوش مصرف كه بالاتر از ميزان كم مصرفي و كمتر از حد پرمصرفي برق مصرف مي كنند نيز كمك مي كند تا خود را به گروه مشتركان كم مصرف نزديك كنند.
یادداشت ها نظر نویسنده است و درج آن در وب سایت برق امید به منظور اشتراک گذاری نظرات خبرنگان و نخبگان کشور در این خصوص است. نظرات خود را در بخش انتهای این صفحه درج فرمایید.
ميزان مصرف برق ماهانه مشتركان پرمصرف از الگوي مصرفي كه براي پرمصرفي تعيين شده بيشتر است. حدود 15 درصد از مشتركان (حدود 4.5 ميليون مشترك با حدود 10 ميليون جمعيت) در حال حاضر در دسته پرمصرف ها قرار مي گيرند و 85 درصد از مشتركان خوش مصرف يا كم مصرف هستند. طرح «برق اميد» براي كاهش مصرف مشتركان پرمصرف، اقدامات بهينه سازي مصرف يا نصب مولد خورشيدي كوچك (خود تامين) را از طريق تامين مالي بانكي ارائه مي كند تا آنها بتوانند بخشي از برق خود را تامين كرده و حداقل تا سطح خوش مصرفي از ميزان مصرف در شبكه برق كشور بكاهند. اصلاح مصرف مشتركان نيازمند آموزش و آگاه سازي آنها از وضعيت مصرف است كه از طريق زيرساخت ارتباطي قبض سبز، صدا و سيما و رسانه هاي اجتماعي صورت خواهد گرفت. حمايت و فعال كردن شركت هاي خدمات انرژي كه براي بهينه سازي مصرف انرژي فعاليت مي كنند و استارت آپ هاي فعال در صنعت مديريت مصرف براي كاهش مصرف مشتركان خانگي از ديگر اقدامات مهم خواهد بود كه اشتغال زايي نيز به همراه خواهد داشت. پرداخت يارانه سود تسهيلات براي نصب مولد خورشيدي كوچك بر فراز بام نيز از ديگر برنامه هاي برق اميد است كه علاوه بر كاهش هزينه صورتحساب مشتركان، تاثيرات محيط زيستي مناسبي را به همراه مي آورد.
برق صرفه جویی شده از بخش خانگی در طرح برق امید در بخش صنایع مولد کشور استفاده خواهد شد.
اجراي طرح برق اميد ظرفيت دارد كه مصرف مشتركان خانگي را حداقل به ميزان 10 درصد كاهش داده و استفاده از برق صرفه جويي شده در بخش مولد و اقتصادي كشور را تسهيل كند. «برق اميد» طرحي است كه مشاركت برد-برد ميان مردم و صنعت برق براي تحقق منافع ملي و استفاده بهره ورانه از سرمايه هاي مالي، انرژي برق، محيط زيست و مزيت هاي اقتصادي كشور را امكان پذير مي كند. صنعت برق براي تحقق اين مهم به همياري و مشاركت همه مردم ايران اميد بسته است.
نویسنده یادداشت : دکتر مصطفی رجبی مشهدی
